کشکول ضرب المثلهای یکانات
ضرب المثل ترکی:1
گؤزل آقا چوخ گؤزلیدی ووردی چیچک چیخاددی :
یعنی عیبی داشت عیب بزرگتری هم روی آن ایجادشد.
نظامی گنجوی هم گوید:
احمدک راکه رخ نمونه بود
آبله بردمد چگونه بود؟(ص628،خمسه،هفت پیکر)
(ساجدی)
ضرب المثل ترکی:2
منی سؤیوخ صققل إله دی.یعنی چه؟
صققل مجازا به معنی سخن وخواهش است زمانی که مردی از کسی خواهشی می کرد دست در ریشش می کرد.
پس منی سویوخ صققل اله دی یعنی حرفم را رد کرد سخنم را به زمین انداخت.(ساجدی نژاد)
ضرب المثل ترکی:۳
اؤزونه اؤماج اؤوانمیر اؤزگی یه اریشته کسیر
کنایه از کار کوچک خودرا نمی تواند انجام دهد اما می خواهد برای دیگران کارهای بزرگ انجام دهد.(ساجدی)
ضرب المثل ترکی :4
إششکین ساتان کؤشک آلانماز
کؤشک همان کوشک است که به قسمت آغازین وبلند وپشته مانند پالان را گویند ودر اینجا مجازا به معنی پالان است.معنی مثل:
کنایه از اینکه هرکس چیز باارزش خودرا که منبع درآمدش است بفروشد بعد نمی تواند جزیی وقسمتی از لوازم آن را بخرد یعنی گران می شود.(ساجدی)
ضرب المثل ترکی :5
یاش ایتین اؤغلی:
موی سگ در عرف وشرع مردار است واگر خیس شود مردارتر می شود وهرجا برود مردار می کند.
معنی مثل:کنایه از پسر مردار اندر مردار.(ساجدی)
ددن قبیرینه قؤرخاق إیت باغلییم:6
سگ ترسو درهنگام ترس خود را خراب می کند(اسهال، تری...)
معنی مثل:کنایه از اینکه سگ ترسو به قبر پدرت ببندم تا روی قبر خراب کاری کند.(ساجدی)
اؤشاغا إیش تاب شیردین دالیسینجا گئت:7
مشخصه یعنی به کار بچه مطمئن نباش خودت هم پیگیری کن.(ساجدی)
صققلی وردیق اؤشاق ألینه:8
قدیم ریش مردان بلند بود وکودک را که در آغوش می گرفتند کودک دست در ریش می کرد ومی کشید.
معنی مثل:کنایه از اینکه با کودک طرف حساب شدیم. زمانی که طرف حساب گوینده این سخن کوچکتر از او باشد.(ساجدی)
آغزینان سؤت إیی سی گلیر:9
ازدهان نوزاد بوی شیر می آید زمانی که طرف حساب آدم کوچکتر از خود باشد این مثل را گوید
معنی مثل:کنایه از کودک بودن.(ساجدی)
چؤرکی وئر إیش بؤلنه بیرینده اؤستونده وئر:10
چوره در اینجا مجازا مزدوپول وکار است.
معنی مثل:کار را به فرد ماهر بسپار کمی هم مزدش را زیاد بده.(ساجدی)
ضرب المثل ترکی:11
گؤربه گؤر=در فارسی گوربه گورشده:در قدیم به دلایل مختلف ازجمله بدهی و اختلافات قومی وقبیله ای وجنگ مرده ای را از قبرش در می آوردند وبعد توسط اطرافیان مرده در جای دیگری دفن می شد وگوربه گور می شد.
شیر نرپنجه برگشاد به زور
تاکند خصم را چوگوربه گور.(نظامی گنجوی،خمسه،هفت پیکر،ص 649)(ساجدی)
ضرب المثل ترکی12
ددن قبیردن چیخادارام یا ددن یاندیررامیعنی چه؟
قدیم اگر کسی بدهی وحساب خود را نمی داد صاحب پول اول بااین عبارات تهدید می کرد اگر حل نمی شد در مرحله اول قبر پدر بدهکاررا نبش می کرد اگر باز حل نمی شد جنازه واستخوانهای آن مرده را آتش می زد.(ساجدی)
ضرب المثل ترکی 13
پئشیین آغزی أته یئتیشمز دییر مرداردی.
کنایه از اینکه کسی نمی تواند به جیزی یا مقامی دست یابد عیب تراشی می کند.(ساجدی)
إشدن باخانا دؤووش آسان گلر14
کسی که ازدور جنگ ودعوا وهر کار مهمی را نگاه می کند به نظرش آن کار آسان است.(ساجدی)
وردین دؤیو، وؤردون ییخ:15
هر کار را کامل انجام بده(ساجدی)
اؤیونا گیرنین باشیدا اؤینار قیچئیدا.:16
هرکس کاری را شروع کرد باید تمام جوانب آن را انجام دهد نمیشه قسمتی را قبول کند قسمتی را نه.(ساجدی)
إیت یاتار قیه کؤلکه سینده دییربه اؤزکؤلکم دی17
قیه:سنگ بزرگ
کنایه از کسی که در سایه یک شخص بزرگ کاری انجام می دهد ولی فکر می کند آن کارهای بزرگ را باتوان وشخصیت خود انجام می دهد.(ساجدی)
یؤل یئرمگی اینح دن اؤرگن سو إیچمگی إشکدن18
گاو آرام راه می رود ونماد آرامش است
وخر بادندانهای بسته آب می خورد یعنی آب تصفیه شده می خورد تا خس وخاشاک به شکمش نرود.(ساجدی)
خاروانیا گئددی آیاغ گؤتور زنوزا گئددین چؤرگ گؤتور19
خاراوانا راهش طولانی بوده لذا گفته اند سریع باش.
ودر زنوز مسافر را مهمان نمی کردند لذا گفته اند نان بردار.این مثل در اطراف زنوز معروف است.(ساجدی)
پیام ازساجدی نژاد
ضرب المثل ترکی :
ای نالی مسمارا دؤندرن الله.20
کنایه از خدا سختیهارا آسان می کند.
داستان
روزی پادشاهی به آهنگری دستوردادامشب صدتا نعل بساز فردابه اردو خواهیم رفت تااسبهارانعل کنند آهنگرگفت: قربان دریک شب نمیشه صدتا نعل ساخت.پادشاه گفت:یا می سازی یافردادستورمی دهم دارت بزنند مرد باپریشانی آمدخونه، خوابش نمی برد. آه وناله می کرد. زنش علت راپرسید مرد ماجرارابه عیالش ثعریف کرد، عیالش گفت :خداکریمه، بزرگه. بخواب.باطلوع آفتاب دربه صدادرآمد مرد باناامیدی حاضرشد که به طرف مرگ قدم بردارد درراکه بازکرد ماموردولت رادید به نشانه تسلیم دستانش رادرازکرد که ببندند.ولی ماموردولت گفت:لازم نیست، وزیر دستورداده به جای صد نعل ده تا مسماربساز برای تابوت پادشاه.چون پادشاه دیشب دارفانی راوداع گفته!!!!
ازآن زمان این ضرب المثل درفولکلورترکی بوجودامده:ای خدایی که نعل رابه مسمار تبدیل می کنی.(خداوند این ویروس منحوس را به زوددی با لباس عافیت نابودخواهدکرد)
معادل معنای قرانی(ان مع العسر یسری).ساجدی نژاد
ضرب المثل ترکی:
قارقا ایسته دی کهلیک یریشین گئدسین اؤز یریشیده یادینان چیخدی21
کنایه از تقلید نابجا.
بسمه تعالی
جامی رحمة الله درهفت اورنگ داستان تقلید زاغ ازکبک را باتوجه به منابع قبل ازخود درقالب مثنوی اینگونه می سراید :
زاغ چودیدآن ره ورفتاررا
وان روش وجنبش همواررا
هم حرکاتش متناسب به هم
هم خطواتش متقارب به هم
بازکشید ازروش خویش پای
درپی اوکرد به تقلیدجای
برقدم او قدمی می کشید
وزقلم او رقمی می کشید
عاقبت ازخامی خودسوخته
رهروی کبک نیاموخته
کردفرامش ره ورفتارخویش
ماندغرامت زده ازکارخویش
زاغ ازراه رفتن زیبای کبک خوشش می آید ومی خواهد مثل اوراه برود ولی نتوانست مثل کبک راه برود برگشت به روش خود، دید راه رفتن خودش را هم فراموش کرده.(ساجدی)
کوراوغلویاکورکیشینین اوغلو22
گویند مردی داستان كوراوغلوراشنید وباخودش گفت من هم برم چشمان پدرم رادربیارم تا به من هم کوراوغلو بگویند رفت این عمل احمقانه راانجام داد ولی مردم به او کوراوغلونگفتند بلکه گفتند کورکیشینین اوغلو!!!(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۰۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
یؤزتومنه چالمیان عاشق بیرتؤربا سامانه چالار23
کنایه از گردش روزگار که باعث می شود انسان از بلندی به پستی افتد.
شروع داستان:عاشیقی (نوازنده یا خواننده.معادل فارسی ندارد) درجایی ترانه می خواند یک نفر صدتومان داد که عاشیق فلان ماهنی یاترانه را بخوان عاشیق قبول نکرد گفت به صدتومان سازنمی زنند بعدازچندمدتی عاشیق گرفتار برف وبوران شد وتمام پولهایش راخرج کرد ودرراه نزدیکی همان ده گرفتارشد. در یکی راکوبید صاحب خانه دررابازکرد دیدهمان عاشیق است عاشیق درخواست یک توبره کاه برای اسبس کرد صاحب خانه گفت:عاشیق یک دهن بخوان کاه رابدهم عاشیق اینگونه خواند:
عزیزیم زمانه چالار
عاشیق زمانه چالار
یوزتومنه چالمیان عاشیق
بیر توربا سامانه چالار
ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب امثل ترکی24
آغاجی اؤچین نن قؤد ییر
کنایه از خیانت خودی
روزی درجنگل بین درختان خبری منتشرشد که کسی به جنگل حمله کرده ودرختان را نابودمی کند درختان جلسه اضطراری گذاشتند وبه بحث پرداختند هرکدام نظری می داد ریش سفیدورهبرشان گفت:هیچ کس قدرت این نوع هجوم به ماراندارد مگراینکه کسی ازما به اوکمک کند خلاصه بعدازرایزنی فراوان به این نتیجه رسیدند که دونفر به شناسایی بروند وخبر بیاورند دونفررفتند بعدازیک کاراطلاعاتی دیدند دسته تبر ازچوب است وازنوع خودشان است درنهایت به این نتیجه رسیدند نقش ستون پنجم راهبردی است.
گفتا زکه نالیم <ازماست که برماست>
ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
:دره دگی سوز 25
کنایه از حرف قبلی
در فولکلورترکی نقل شده دردوران شاه عباس کبیر مرد فقیرساده دلی بود باخودش گفت امسال هندوانه بکارم ومقداری به خرباربزنم وبه شاه عباس ببرم بلکه شاه چندتاسکه به من بدهدتا وضع مالیم بهترشود مرد هندوانه کاشت درموقع برداشت بارراآماده کرد وازبیراهه عازم اصفهان شد ازان طرف شاه باوزیرش اللهوردی خان بالباس مبدل به روستاها سرمی زد درراه بامرد فقیرهمراه شدند شاه پرسید ای مرد اینهاراکجا می بری؟مرد فقیرماجرارا گفت.شاه دید موفع خوبی برای مزاح وشوخی است به مردگفت:ای مرد این هندوانه هارا بده مابخوریم من اگرجای شاه عباس بودم یک شاهی(مثلا معادل ریال)به اینهانمی دادم مرد قبول نکرد باردوم گفت قبول نکرد تابه دره ای رسیدند شاه بارسوم همان حرف راتکرارکرد. درین حال مردفقیر که نمی دانست شاه خودش است، عصبانی شدوگفت: ورر، ورسین،ورمز شاهین....فلان فلان. یعنی یک فحش آبدارخانوادگی به شاه گفت.خلاصه به اصفهان نزدیک می شدند شاه به وزیر گفت:سوژه خوبی است بااین مرد مزاح کنیم لذا ازمردجداشدندوازمیانبر به دربارآمدند وشاه به نگهبانان سفارش کرد مردی باچنان مشخصات به دربارمی آید اورا مستقیم همراه باروخرش پیش من بیاورید. مرد به درباررسید ماموران اورا باهمان وضعیت پیش شاه بردند.شاه لباس وتاج شاهی گذاشته وجلوس کرده بود، مردشاه رانشناخت،شاه بادیدن مرد گفت:برای چه آمده ای؟ مردگفت: قربان برای توهندوانه آورده ام.شاه گفت :من به اینها یک شاهی نمی دهم.مرد گفت قربان قابلی ندارد.شاه باردوم گفت مرد حسابی اصفهان پرازهندوانه است من یک شاهی نمیدم.مردگفت:قربان نده قابلی ندارد.شاه وقتی بارسوم گفت من به اینها یک شاهی نمیدم مرد فقیر درین حال شاه را شناخت وفهمید همان شخصی است که دران دره دیده بود. مرد ساده دل روستایی گفت:قربان وررسن، ور،ورمسن، دره دگی سوز.!!!!
ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی26
باغبان برمکی ده ییر
گفته اند که خاندان برمک خاندانی ایرانی بودند که در دربار عباسیان نفوذ فراوان داشتند و تعدادی از آنها وزرای خلفای عباسی بودند. جعفر برمکی حتی با هارون الرشید دوستی فوق العاده نزدیک داشت
روزی که به باغی رفته بودند هارون هوس سیب کرد و به جعفر گفت برایم سیب بچین، جعفر دور و بر را نگاه کرد و چیزی که بتواند زیر پایش بگذارد و بالا برود پیدا نکرد
هارون گفت بیا پا روی شانه ی من بذار و بالا برو. جعفر این کار را کرد و سیبی چید و با هارون خوردند و خوششان آمد
هارون به باغبان گفت برای پرورش این باغ قشنگ از من چیزی بخواه
باغبان که از برمکیان بود گفت قربان می خواهم که دست خطی به من بدهید که من از خاندان برمک نیستم!! همه تعجب کردند اما به هر حال هارون این دستخط را به باغبان داد
بعدها هارون از نفوذ برمکیان در حکومتش خیلی ترسید و بر اثر سعایت بعضی از آدمهای حسود دستور قلع و قمع برمکیان را صادر کرد و همه ی آنها را کشتند؛ زمانی که برای کشتن باغبان رفتند باغبان دستخط خلیفه را نشان داد و گفت من برمکی نیستم
این مسئله به گوش هارون رسید و از باغبان پرسید چطور آن روز چنین چیزی را پیش بینی کردی و این دستخط را از من گرفتی؟
باغبان گفت من در این باغ چیزهای مفیدی یاد گرفته ام از جمله این که می بینم وقتی آبفشان را باز می کنم قطرات آب رو به بالا می روند
و وقتی به اوج خودشان می رسند سقوط می کنند و به زمین می افتند
بنابراین وقتی دیدم جعفر پا روی شانه ی شما گذاشت، متوجه شدم که به نقطه ی اوجش رسیده و دیر نیست که سقوط کند
و وقتی هم چیزی سقوط می کند
هر چه بزرگتر باشد خسارت بیشتری وارد می آورد
و فهمیدم که اگر جعفر سقوط کند
ما را هم با خودش به نابودی می کشاند
بنابر این دستخط گرفتم که برمکی نیستم.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
إششکلیین دنده أل چکسن تپیه آتماغینان أل چکمه میسن27
کنایه از عدم ترک عادت زشت
روزی فرزند یک روستایی ساده دل ازدانشگاه قبول شد پدر پرسید ازکجاقبول شدی؟
پسرگفت ازدانشگاه.
پدر:دانشگاه یعنی چه؟
پسر:جایی است که درآن علم می آموزند
پدر:علم یعنی چه؟
پسر دید نمی تونه پدرساده دل خودرا توجیه کنه.
گفت پدر دانشگاه جایی است که اگرخررا چندسالی آنجا بفرستی آدم می شود
پدر باخودفکرکرد گفت خوب! خر من هم لگد می زنه هم گازمیگیره این خررا چند سالی ببرم دانشگاه تاآدم شود.
پدرافسار الاغ راگرفت به دانشگاه برد نگهبان مانع شد پدرهرچه اصرارکرد موفق نشد جلودرب دانشگاه درختی دید باخودش گفت الاغ را به این درخت ببندم بعد از چهارسال می آم می برم تاآن موقع آدم می شود.
پدربعدازچهارسال آمد جلودانشگاه دید الاغ نیست اما یک فردی درهمانجا سیگار می فروشد وکراوات بسته. پدرباخود گفت نکنه این فرد همان الاغ منه وکراوات هم افسارش است. رفت نزدیک ازکراوات آن فرد گرفت که الاغش راببرد آن سیگارفروش بادیدن این حالت لگدی به این مرد زد دران حال مردساده دل روستایی گفت ای الاغ درظاهرآدم شدی ولی دست ازلگدانداختن وخریت هنوزبرنداشتی ها!!!! ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
پیسپیس لینین بالاسی دؤواردا گدیردی نه نه سی دئدی بالا آغ پاچالاران قوربان اؤلوم28
کنایه از دوستی فرزند
در ادبیات فولکلورترکی گویند بچه سوسک سیاه دردیوار راه می رفت ، مادرش اورا تماشا می کرد وکیف می برد ودرآن حال گفت:فدای پاچه های سفیدت برم!!!!
سعدی علیه الرحمه درگلستان چه زیبا می گوید:همه کس را عقل خود به کمال نماید وفرزند به جمال.
یعنی همه خودرا عاقلتر وفرزندخودرا زیباتر ازدیگران می داند.
ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
اؤشاخ لیقدا گؤزونون اؤدون آلمیشام29
کنایه از ترس کودکی
درادبیات فولکلورترکی نقل شده که یک پادشاهی هرسال مسابقه قوچ بازی راه می انداخت، اکثرا قوچ شاه پیروز می شد قوچ هرکس قوچ شاه را شکست می داد جایزه می گرفت خلاصه اعلانیه بازی را اعلام کردند، یک پیرمردی قوچ پیری داشت موضوع راشنید به صاحبش گفت مرا هم درمسابقه ثبت نام کن، جایزه را ببریم،پیرمرد گفت:ای قوچ تو پیر شده ای نمی توانی با جوانان مسابقه دهی ، با اصرار قوچ پیر ثبت نام صورت گرفت، درروز مسابقه هرقوچی نزدیک این قوچ پیر می شد فرارمی کرد خلاصه قوچ داستان اول شد جایزه را برد، صاحبش در خانه علت پیروزی را ازقوچ پرسید، قوچ پیر گفت :زمانی من جوان بودم واین قوچها کوچک بودند من آنها را می زدم زهرچشم ازآنها گرفتم درمیدان مسابقه وقتی نزدیک می شدند وشاخ به شاخ شدیم دیدند که من هستم فرار کردند.ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
هوشلی اوشاخ..... معلوم ایلر30
نقل شده است مردی خر خود را گم کرد، دنبال خرش می گشت، پسری را دید پرسید خری را ندیدی؟پسر پرسید خرتو یک چشمش کوربود؟
مرد گفت :خودشه کجاست؟
پسر:خرتو یک پایش لنگ بود؟
مرد:آره کجا رفت؟
پسر:بارش جو بود؟
مرد:خودشه کجاست؟
پسر:ندیدم
مرد رفت به قاضی شکایت کرد که این پسر خر مرا دزدیده، پس نمی دهد
پسر را به پیش قاضی بردند
قاضی گفت :خراین بنده خدا را چرا نمی دهی؟پسرگفت من خراورا ندیده ام
قاضی:اگر ندیده ای این علایم را پس چطور گفتی؟پسر گفت:ازراهی می آمدم دیدم رد پای خر وجود دارد، دیدم علوفه یک طرف راه را خورده طرف دیگر را نخورده فهمیدم این خر یک چشمش کوراست. بعد به رد پایش نگاه کردم دیدم یک پارا محکم به زمین زده وپای دیگر را آرام به زمین زده فهمیدم یک پایش لنگ است. بعد دیدم دانه ها جو درمسیر خر ریخته فهمیدم بارش جو بوده، وگرنه خود خر را ندیده ام
قاضی پسر راتبرئه کرد وبه او لقب پسر باهوش داد. ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
سنین اوخوماقین گلسه منیمده اویناماغیم گلیر31
روزی یک رأس خرویک نفر شتر که لاغر ومریض بودند توسط صاحبشان از خانه بیرون انداخته شدند خروشتر در صحرا ول می گشتند تا جای خوش آب وهوایی پیدا کردند وچریدند وخوردند وبهبودی یافتند وقتی خر به تن وتوش رسید وفربه شد شروع به عرعر کرد.
شتر گفت:ای خر سروصدا نکن بنی آدم صدای ما می شنود دوباره می آیند وما به بیکاری می برند.
خر گفت:من دوست دارم آواز بخوانم
شتر هرچه گفت خر گوش نداد.
تا اینکه بنی آدم صدای خر را شنیدند وآمدند آن دو را به بیکاری بردند،
روزی به هر دو بار زدند ودر راهی می رفتند تا درمیان دره ای خر نتوانست از آب بگذرد خر را سوار شتر کردند وقتی به بالای دره رسیدند شتر شروع به رقصیدن کرد،
خر گفت:چکار می کنی ؟ خطرناکه،
شتر گفت: من دوست دارم برقصم،
اون موقع تو آواز خوانیت گل کرد ما را گرفتار کردی حالا من می خوام برقصم
خلاصه با رقص شتر خر افتاد وبه ته دره غلطید وهلاک شد.ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
ایکی قرانیخ آروادین اوغلی سنین کیمین اولار32
کنایه از مادر کم بها
در فولکلورترکی گویند یک دست فروشی شهر به شهر تا به گنجه رسید درکنار خانه اربابی بساطش را پهن کرد،موقع غروب زن ارباب پیش چرچی آمد وپرسید چرچی قارداش تیر اندازی بلدی؟چرچی گفت:چیبینی گؤزونن وؤررام.یعنی چشم مگس را هدف می گیرم یعنی بسیار ماهرم.
زن گفت: ارباب وبرادرانش درسفرند وما یک دختر داریم وپسر ارباب ده پایینی خاطر خواهش است وما با آنها دشمنی داریم می خواهند دختر ما را بربایند ، ارباب و دختر راضی به این کار نیستند،شاید امشب به خاطر نبود ارباب آنها بیایند ودختر را بدزدند، تو بیا در خانه ما بخواب، اگر آنها آمدند تو تیراندازی کن تا بفهمند در خانه مرد هست تا منصرف شوند.
چرچی پذیرفت وگفت نگران نباش
شب شد وپاسی از شب گذشته دشمنان آمدند،زن سراغ چرچی رفت وگفت پاشو آمدند.
چرچی:برو بخواب نمی توانند به خانه نزدیک شوند.
دشمنان نزدیک دیوار خانه شدند،
زن ارباب:برادر پاشو کنار دیوارند.
چرچی:نگران نباش نمی توانند بالای دیوار بیایند،
زن:بالای دیوارند
چرچی:نمی توانند داخل خانه بیایند.
زن:برادر داخل حیاطند کاری بکن.
چرچی:نمی زارم دختر را ببرند.
بعدازمدتی آمدند ودختر را بستند وبردند ولی چرچی از جایش بلند نشد.
زن :برادر پاشو کاری بکن دختر را بردند.
چرچی:خواهرم یک دختر مال یک پسره بگذار ببرند،
پاسی دیگر از شب گذشته صدای پای اسبان ارباب وبرادرانش آمد، داخل شدند ، دیدند زن گریه می کنه، ارباب پرسید چه اتفاقی افتاده؟
زن:دشمنان دختر را ربودند وبردند.
ارباب:گریه نکن کاری نداره الان می روم وباز می گردانم.
ارباب با برادران رفت وساعتی بعد دختر را باز گرداند. وقتی داخل شد،
دید یک مرد در خانه اش خوابیده، از زنش پرسید این جانور کیه؟
زن جریان را گفت که این چرچی را آوردم کاری بکند، کار ی که نکرد هیچ، وآخرهم گفت یک دختر مال یک پسره.
ارباب لگدی به چرچی زد،چرچی ازخواب پرید، پرسید چرچی مهریه مادرت چنده؟چرچی گفت: قربان دو قران.
ارباب گفت:پسر زن دو قرانی بهتر از تو نمیشه.مهریه مادر من سه هزار تومان است. ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
بو کندین آدی بئش إششکدی اما منیم اوغلومدان آلتی اششکدی33(الاغ)
کنایه از عصبانی شدن از پسر.
بی شک یکی از روستاهای قره داغ است که مردم دراصطلاح عامیانه به آن بئش اشح می گویند،روزی فردی که پیاده به جایی می رفت راه خودرا گم می کند وسر از این روستا در می آورد، در ورودی روستا با مردی روبرو می شود که خسته وکوفته از صحرا بر می گشت واز دست پسرش به خاطر نافرمانی وبه خاطر خستگی بسیار عصبانی بود،مرد گم شده از این اهل روستای بیشک می پرسد.عمو من گم شده ام می خواهم بدانم کجا هستم، نام این روستا چیست؟
مرد روستایی که از دست پسرش ناراحت بود،گفت:به این روستا بئش اششک می گویند ولی با پسر من می شود آلتی اششک!!!!
ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
دؤلا نوخداسین بوینونا بیر یار کی قاشقالاندی34
کنایه از ترک دوست وزن بی وفا
مردی پسرش زیاد رفیق باز بود ومرد از این موضوع ناراحت. به پسرش نصیحت می کرد ولی افاقه نمی کرد روزی با زبان شعر اینگونه گفت:
بیر دوستونان دوستلوق باشا ایله دین
اونی امتحانه چک سن یاخشی دیر
گؤردون اؤز اقراریندا دؤرمادی
اؤنا بیر بهانه چک سن یاخشی دیر
سخن مرد به پسر اثر کرد، پدروپسر تصمیم گرفتند دوستان خود را امتحان کنند،مردفقط یک نفر دوست داشت ولی پسر رفقای زیادی داشت.
مرد یک بز خرید وسرش رابرید و خون آلود داخل یک گونی گذاشت وسرش را محکم بست، اول به سراغ دوستان پسر رفتند وگفتند، دیشب یک نفر دزد به خانه ما زد با ما درگیر شد دزد را کشتیم. ای دوست بیا کمک کن، ببینیم این جنازه را چه کار کنیم؟تمام رفقای پسر پاپس کشیدند واعلام کردند ما دنبال دردسر نیستیم لذا نمی توانیم کمک کنیم.
مرد در این حال این شعر ترکی را به پسرش خواند:
عزیزیم قاش قاراندی
قار یاغدی قاش قاراندی
دؤلا نوخداسین بؤی نونا
بیر یار کی قاش قالاندی.
بعد مردبه پسرش گفت: حالا برویم دنبال تنها دوست من.
دوتایی رفتند دنبال تنها رفیق مرد،در را زدند در باز شد،رفیق آمد بیرون وگفت:دوست عزیز در خدمتم، جان بخواه، مرد قضیه موهوم قتل را گفت. ودرخواست کمک کرد.
رفیق تا مطلب را گرفت، گفت :جنازه کجاست؟گفتند :زیر زمین خانه. رفیق آمدو جنازه را کول کردو گفت: این کار به عهده من است دکش می کنم، شما نه آدم کشتید نه جنازه دیدید ونه مرا می شناسید.رفیق بدون اینکه گونی را باز کند، جنازه را برد ودر جایی دفن کرد.
یاخچی دؤستا جان قربان. ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
سنین ساغلیغین منه آروادی35
کدخدایی با سفیهی روبرو شد، سفیه سلام کردو خوش وبش کردند کدخدادر بین جمعیت به سفیه گفت:حریف بیا برایت زن بگیرم.
سفیه گفت:نه، کدخدا! سنین ساغلیقین منه آروادی.نه ممنونم کدخدا،سلامتی تو برای من زن محسوب می شود!!
!ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
دالدان آتان داش تؤپوغا ده یر37
گنایه از انجام کار بی موقع.
مردی شب به مسجد می رفت وپسرش چراغ در دست همراهی می کرد، پدر به پسر درراه وصیت می کرد پسرم بعداز مرگ من فلان مبلغ به فلان جا بده، فلان زمین را در راه خدا وقف کن و....
پسر آرام آرام عقب ماند ونور چراغ پشت مرد افتاد.
پدر گفت :پسرم جلو بیا چراغ از پشت نوری ندارد ومن راه را نمی بینم ولی پسر گوش نمی داد تا پدر ایستاد وعصبانی شد که چرا چنین می کنی؟
پسر گفت :پدر وقف واحسان بعد از مرگ تو مثل نور این چراغ عقب افتاده است، هیچ سودی برایت نخواهد داشت باید در زمان حیات احسان کنی وقبل از خودت چراغ وقف را روشن کنی تاراه آخرت روشن باشد.
حرف پسر تلنگری شد بر پدر، ودست به خیر شد.ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
ده ونین اوسارین إششکین قوی روغنا باغلاماق36
کنایه از انسان بلندمرتبه را زیردست آدم پست کردن.
گویند خواجه ای برای حج آماده می شد واز همه حلالیت می خواست تا رسید به شتر. از شتر طلب حلالیت کرد.
شتر گفت :ای خواجه تمام آن ظلم هایی که به من کردی اعم از گرسنه وتشنه نگه داشتن،بار زیاد سوار کردن وزدن با چوب را حلالت کردم ولی یک مورد را حلال نمی کنم با حیثیت من بازی کردی.
خواجه پرسید؟کدام؟
شتر گفت :یادته در آن شب که از روخانه ای عبور می کردیم تو تمام حیوانات کاروان را به هم وصل کردی تا گم نشوند؟ تو افسار مرا به دم خر وصل کردی. وحیثیت مرا به باد دادی،این را حلال نمی کنم.
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱ ۱:۱۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی
إیته گؤلعالی دئیرم منی قاپماسین38
کنایه ازحرمت زیادنهادن به آدم پست تا بن صدمه نزند.
اسم سگ گل عال نیست سگ را گل عالی صدا می زنم تامرا گاز نگیرد.(ساجدی)
إیت قولاغینی کسن نن قورخار39
کنایه از ترسیدن آدم پست از کسی که به اوصدمه زده.
گوش هر سگی را در دوران نوزادی می برند واین سگ از این فرد می ترسد.
این مثل به انسانها هم عمومیت یافته کنایه از اینکه اگر به یک انسان بد ذات ضربه ای بزنی ازتو همیشه می ترسد.(ساجدی)
إیت یاتار قییه کؤلگه سینده دییربه اؤزکؤلکم دی40
کنایه از آدم جاهلی که باقدرت آدم بزرگی به موفقیت رسیده ولی فکر می کند قدرت خودش اسنت.
روزی یکی با شعار ولایت رییس جمهور شد مخالفان جمع شدند دولتش را ساقط کنند ولی رهبری اجازه بدعت نداد این رییس جمهور فکر می کرد با قدرت خودش بر مخالفان پیروز شده چنان توهم زد که برابر رهبری هم ایستاد.
بنده آن موقع بخشدار مرکزی بودم در یک جلسه خصوصی گفتم در روستای ما مردان بزرگی بود آنها مثلی گفته اند که درست جایش اینجاست :ایت یاتار قییه کولگه سینده دییر به اوز کولگم دی.
آن روز دوستان من در آن جلسه به من حمله کردند وفرداش به استانداری احضارشدم وگفتند استعفا بده خلاصه بعد از چند ماهی بیرون انداختند.
اما همان دوستان حالا پیام می دهند وهمان ضرب ا لمثل را دوباره می خواهند درستش را برایشان بنویسم. ساجدی
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۴ ۶:۳۴ بعدا
ضرب المثل ترکی 41
سؤیوخ ده میر تابتاما
کنایه از کار بیهود انجام دادن.
چون آهن سرد با کوبیدن چکش نرم نمی شود باید داغ شود.
ور آهن دل بود منشین وبرگرد
خبر ده تا نکوبم آهن سرد.(خمسه، نظامی،158) ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۴ ۶:۴۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی42
آغزین نان سؤت إیی سی گلیر
کنایه از کودک بودن.
چون ازدهن نوزاد بوی شیر می آید.
هنوزم بوی شیر آید زدندان
مشو در خون من چون شیر خندان.
(خمسه نظامی،152) ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۴ ۶:۴۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 43
تا تندیر إیسسی دیر چؤره گی یاپیشدیر
کنایه از به موقع کاری را انجام دادن.
چون در تنور سرد خمیر پخته نمی شود.
هوایی معتدل چون خوش نخندیم
تنوری گرم نان چون در نبندیم.
(خمسه نظامی،209)ساجدی نژاد
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۲:۰۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 44
إششکین اولومی إیتین تؤیی دی
کنایه از اینکه وقتی آدم ثروتمندی بمیرد اطرافیان حریص شادمانی می کنند که چیزی به آنها می رسد.
چه خوش گفتا لهاووری بطوسی
که مرگ خر بود سگ را عروسی.(خمسه 289)ساجدی
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۲:۲۱ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 45
قؤرد سؤریه حمله ائدنده کاسیبین کئچیسین آپارار
کنایه از اینکه هنگام آمدن بلا به ثروتمند چیزی نمیشه اما بلا فقیر را می گیرد.< هرچه سنگه مال پای لنگه.>
اگرصدگوسفند ٱید فراپیش
برد گرگ از گله قربان درویش
(خمسه 282)ساجدی
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۲:۲۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 46
ننه سی یا دده سی اؤلنه اؤخشادما اؤرگتمه
کنایه از کسی که وسط بلا است خودش بلده چه کارکنه.
مرا بگذار تاگریم بدین روز
تومادر مرده را شیون میاموز
(253)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۲:۲۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 47
أیری اؤتوراق دؤز دانیشاق
کنایه از راست گویی.(ساجدی)
بیا تاکژ نشینیم راست گوییم
چه خواریهارا کزونامد برویم
(252خمسه)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۲:۳۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 48
قود قؤیون نان دؤله نیر
کنایه از شدت عدالت.
زعدلش باز باتیهو شده خویش
به یک جا آب خورده گرگ با میش
(238)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۲:۳۱ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 49
سیچان یوواسینا کئدن میردی قویروغینا سوپورگه باغلادی
بیرده بلالی باش نچون یانینا سوپورگه باغلاسین؟
بؤرکو باشا قویان گرک بؤرکونه ده بیر یاراشا (شهریار، کلیات ترکی)
نمی شد موش در سوراخ کژدم
به یاری جارویی بست بر دم (خمسه نظامی،231)
کنایه از کار بزرگ انجام دادن.یا برای خود مانع ومزاحم ایجاد کردن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۷:۵۳ بعدازظهر]
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۲:۳۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 50
أته گینه چؤرگ قویماق
کنایه از مشکلی برای کسی ایجاد کردن.
نشستم تاهمی خوانم نهادی
روم چون نان در انبانم نهادی
(225)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۷:۴۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 51
اؤخشاماقین باشار مئیان اولوسینی لعنته قویار.
کنایه از کسی که سخن گفتن وانجام کار به موقع را بلد نباشد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۷:۴۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 52
کاسیبی دوه نین اؤستونده ایلان وورار
کنایه از اینکه فقیر هرجا باشد حتی در جای غیر دسترس ومطمئن هم بلا اورا می گیرد.
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۷:۴۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 53
گئجه دن اودونا گئدن چوخ اولار سحر یوخودان دوران اولماز.
کنایه از اینکه افرادی تصمیماتی می گیرند وحرف می زنند اما عمل نمی کنند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۹:۴۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 54
من دئیرم دام نان داما اؤ دییر گل جیریخمی یاما
کنایه از نفهمیدن سخن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۰:۳۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 55
من دئیرم خدیمم اؤدئیر نئچه اؤغلون وار؟
کنایه از نفهمیدن سخن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۰:۳۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 56 و57
میندنه یئیه نین اؤلسون بیر دنه دییه نین اؤلماسین.
یادئدی دئدی آدامی یخار.
هردو کنایه از چشم زخم از طریق سخن گفتن افراد در قبال موفقیت انسان. یا تبلیغات منفی انسان را نابود می کند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۰:۴۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 58
إیت هورر کروان کئچر
کنایه از بی تأثیری سخنان افراد در قبال موفقیت کسی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۰:۴۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 59
قانجیغین حیض لیگینن قورد گلر طایادا بالالار
کنایه از بی غیرتی انسان که سبب نفوذ دشمن می شود.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۰:۵۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 60
**آی چیخار پئشمان پئشمان گؤن اولار اؤنا دؤوشمان.
کنایه از دشمنی نزدیکان انسان به او.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۰:۵۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 61
اول قئزین دؤیمیین آخیردا دیزین دؤیر.
کنایه از هرکس دخترش را در کودکی تنبیه نکند در آخر پشیمان می شود.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۰:۵۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 62
بسته وری گؤیده یکانلی.
کنایه از دیمکار بودن. اهالی خوی واوغلو قدیمها به یکانی ها می گفتند.یعنی در کشاورزی به باران ورحمت الهی وابسته هستید.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۱۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 63
گؤزل کهلیک کیمین باشین قوولویوب قارا.
کبک سرش را زیر برف می کند واین کار سبب شکارش می شود.
کنایه از غافل بودن کسی که سبب شکستش می شود.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۱۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 64
اؤزی یئخیلان آغلاماز.
کنایه از کسی که خودش باعث شکستش شده نباید ابراز ناراحتی کند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۱۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 65
سؤوزی آت یئره صاحابی گؤتورسون.
کنایه از حرفت را بگو سخن را کسی که به او مربوط است می فهمد.
یا حرفت را بگو ان کس که به او مربوط است واکنش نشان می دهد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۲۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 66
قؤش قاناتینان اوچار
کنایه از برای انسان فامیل ودوست لازم است تا پیشرفت کند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۲۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 67
بؤرکون قوی قاباغان بیر فیکیر لش
کنایه از در هنگام انجام کار تمرکز حواس. داشته باش در ست فکر کن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۳۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 68
مرد ایگیت داعی سینه خاتین قئز خالاسینا.
کنایه از شباهت اخلاق ورفتار وظاهر پسر به داعی ودختر به خاله.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۳۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 69
قؤیون قوزی آیاغین آیاخلاماز.
کنایه از تعصب بزرگان فامیل یا دوست نسبت به اطرافیان.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۳۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 70
عمروم کئشدی إیت کیلیف دن کئچن کیمی.
کنایه از سختی روزگار.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۴۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 71
گؤنومی توتوب گؤی أسگییه.
یار گونومی گؤی اسگییه توتدو کی دور منی بوشا
جوتچو گؤروبسه ن اؤکوزه اؤکوز قویوب بیزوو قوشا ؟(شهریار، کلیات ترکی)
کنایه از سختگیری کردن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۴۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 72
گؤز گؤردویونن قؤرخار
کنایه از ترس انسان نسبت به دیده هایش.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۴۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 73
باشان کؤل ألیینده اوجا کؤللوحدن أله
کنایه از اگر می خواهی کار خطرناکی یا سختتری انجام دهی مهمترین یا خطرناک ترین را انتخاب کن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۶ ۱۱:۵۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 74
ألکیم أله نیب قلبیریم گؤیده فیریلدییر
کنایه از پیرشدن،کازازکار گذشتن.(ساجدی)
پیر شدم ونمی توانم در خرمن کار کنم ابزار خرمن. اعم از الک وغلبیر را به دیگران داده ام الکم در دست دیگری الک می کند وغلبیرم در دست دیگری می چرخد وکارمی کند..
سید جواد ساجدی,
ضرب المثل ترکی 75
آتدان دوشموسن آددان کی دوشمه میسن.
کنایه از ازپست ومقام وپول برداشتند تورا اماشهرت ونام نیکت باقی است.(ساجدی) ات:اسب /آد:شهرت
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۷ ۱۲:۲۱ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 76
آت اولاندا میدان اولماز میدان اولاندا آت اولماز
کنایه از جور نیامدن امور.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۷ ۵:۳۲ بعدازظهر]
،ضرب المثل ترکی 77
دؤوز أیرینی که سر
کنایه از غلبه درستکاری بر حیله گری.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۷ ۵:۳۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 78
دؤوز کئدن یؤرورلماز
کنایه از آدم درستکار خسته نمیشود.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۷ ۵:۳۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 79
چؤره گ وئر چؤرگ کسمه
کنایه از اینکه به مردم کمک کن در اشتغال مردم کمک کن، عامل بیکاری مردم نباش.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۷ ۵:۳۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 80
دؤیون آچ دؤیون وورما
کنایه ازمشکلات مردم را حل کن ایجاد مشکل نکن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۸ ۱۲:۳۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 81
إیت قورساغی ساری یاغ گوتورمز
کنایه از ناسپاس بودن.
سرخ کردن روده سگ با روغن زرد حیف است درست نیست.
پس چیز باارزش را به آدم ناسپاس و پستی مثل سگ دادن درست نیست چون ارزش آن را ندارد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۸:۵۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 82
انگلیس قاشیغئ ینان فرنگ پو....یئیر
کنایه از خیلی پر مدعا بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۸:۵۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 83
یرده گؤیده دوورمور.
کنایه از بسیار فعال بودن،پر جنب وجوش.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۸:۵۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 84
دئیرناخ سیز.
کنایه از فرصت طلب،نامرد،
یعنی ناخن درندگی داشت می درید چون ندارد کاری نمی کند فرصت طلب است.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۹:۰۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 85
أنایین أنایین یئرییر.
کنایه از غیر معمولی راه رفتن.
انایین:ان+آیین:ضد آیین.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۹:۰۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 86
آنقیرانلاری توتوللار.
کنایه از داد نزن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۹:۰۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 87
بوردا کئار وار؟
کنایه از بلند حرف نزن.کئار:کور.
(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۹:۲۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 88
باشیما نه کؤل ألییم.
کنایه از چه کار کنم؟(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۹:۳۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 89
باش بیر یاستئقا قؤیماق.
کنایه از ازدواج کردن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۹:۳۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 90
اللاه هئچ کسین باشین دادان داشا وؤرماسین.
کنایه از جدا شدن وطلاق ویا ازدواج دوباره.مردن همسر وازدواج مجدد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۹:۳۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 91
باشئ بؤش اولماق.
کنایه از بیوه بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۹:۳۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 92
دانا دئرناخ.
کنایه از درشت وزمخت.بدقواره.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۹:۴۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 93
إیت سومویی یئیر چئخاداندا إییلدر.
کنایه از انسان مال قرضی ویا مال دیگری را راحت می خورد وموقع پس دادن گرفتار می شود.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۱۰:۲۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 94
اؤزگه یؤماقین بؤیوتمگ.
کنایه از بزرگنمایی امکانات همسایه وناچیز دیدن خود.
معادل:مرغ همسایه غازه.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۱۰:۳۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 95
إیتدن مؤنداردی.
کنایه از مردارتر وکثیف تر از سگ.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۱۰:۳۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 95
قؤدکیمین آغیز آغیزا یاتماق.
کنایه از ترس واحتیاط از همدیگر.
گرگها در زمان سختی وکمبود شکار همدیگر را می درند لذا از ترس همدیگر احتیاط می کنند وروبرو می خوابند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۱۰:۳۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 96
پئشیک کیمین إیستگدن بالاسین یئمک.
کنایه از شدت محبت به عزیزترین فرد آسیب رساندن.
گویند گاهی گربه از شدت علاقه بچه اش را می خورد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۹ ۱۱:۲۳ بعد
ضرب المثل ترکی 97
ماتاحین ماتاح اؤلونجا بازارین بازاز اولسون.
کنایه از مهم بودن بازار. ماتاح:متاع،کالا.
بازار از متاع مهمتره.بازار باید باشد تا کالا به فروش برود.(ساجدی)
متاع از مشتری یابد روایی
به دیده قدر گیرد روشنایی.(خمسه، 292)
ضرب المثل ترکی 98
إله بیر کی اؤلؤ خؤد دویوب کنایه از بسیار لاغر ونحیف وبیمار بودن.
سوم صف جای بیماران بی زور
همه رسته به مویی از لب گور(خص،292) ساجدی
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۰ ۱۲:۳۲ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 99
سامان آلتینان سو یریدمک.
کنایه از بسیار حیله گر بودن.
چون اگر آب جاری را از زیر کاه ببری بکسی متوجه نمی شود،(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۰ ۱۲:۳۶ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 100
دالدان آتان داش تؤپؤغا ده یه ر
کنایه از کاررا به موقع انجام بده عکس العمل بعداز سپری شدن وقت موثر نمی شود.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۰ ۱۲:۳۹ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 101
نردبانی پله پله چیخالار
نمی خواهی که زیر افتی چوسایه
مشوبر نردبان جز پایه پایه.(خمسه، 302)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۰ ۱۲:۴۲ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 102
سررین دئمه قارداشان قارداشینیدا قارداشی وار یا
سئررین دئمه دؤستان دؤسوندا دؤستی وار.
کنایه از رازدار بودن.(ساجدی)
مگوناگفتنی درپیش اغیار
نه با اغیار بامحرمترین یار(خمسه، 303)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۰ ۱۲:۴۴ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 103
دؤ وارین قؤلاغی وار.
کنایه از احتیاط در سخن گفتن.
معادل: دیوار موش دارد موش گوش دارد.(ساجدی)
به خلوت نیزش از دیوا. می پوش
که باشد در پس دیوارها گوش.(خمسه، 303)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۰ ۱۲:۴۹ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 104
اصلی کند اؤجاغی اؤرتوک گؤتورمز.
کنایه از غیر ممکن بودن انجام کاری در برخی امور.
چون ظاهرا امامزاده یاپیر اصلی کند را هر وقت مسقف می کردند فرومی ریخت. اؤرتوک:پوشش،سقف،(سففاجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۲ ۱۲:۲۷ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 105
ننه سی اؤغلو.
کنایه از زنازاده،نامرد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۲ ۱۲:۲۸ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 106
قره دن آرتیق رنگ یوخدی.
کنایه از بدتر از این نمیشه.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۲ ۱۲:۳۱ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 107
گؤیده اؤلدوز یرده سؤلدوز.
کنایه از مرغوب ترین مکان.
سولدوز (نقده) باغات وزمین حاصلخیزی دارد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۲ ۱۲:۳۹ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 108
داغ داغا چاتماز آدام آداما چاتار
انسانها هرچند دور از هم باشند روزی دوباره به هم می رسند.یعنی
کنایه ازنیکی کردن به همدیگر.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۲ ۱۲:۴۱ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 109
تؤپالدا آغارسا داغلار قؤجالماز
کنایه از اینکه موی سرت هم سفید شود باز جوانی. کوه همیشه جوان است.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۲ ۷:۲۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 110
ده لی قؤیویا بیر داش سالار مین آغیللی چئخادامماز.
کنایه از انسان جاهلی مشکلی ایجاد می کند هزاران عاقل نمی تواند آن را حل کند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۲ ۱۰:۲۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 111
إیپ گلیب دؤغاناق دان کئچه جک.
کنایه از نیاز مند شدن کسی به کسی. (ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۱۲:۰۶ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 112
إینه سالماقا یر یؤخدی.
کنایه از تراکم وانبوهی جمعیت در یک جا.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۱۲:۰۹ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 113
عاشئقین سؤزی قوتولسا نینیم نینیم چالار.
کنایه از کسی که مرفی برای گفتن نداشته باشد چرت پرت می گوید.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۶:۴۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 114
بسته وری سویا وردی
کنایه از تمام اموالش را ازدست دادن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۶:۴۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 115
گؤرسنن کند بلدچی إیسته مز
.کنایه از کار مشخص به راهنمایی نیاز ندارد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۶:۵۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 116
إیتی قؤیون نان چوخدی
.کنایه از عوامل وکارگزار از زیردستان بیشتر بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۶:۵۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 117
مسلمانین سؤنگی عقلی منیم اولسون
کنایه از اینکه عقل مسلمان زمانی فعال می شود که کاراز کاز گذشته.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۷:۰۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 118
یانسین چراغی گلسین إیشئغی
.کنایه از زنده باشند وچیزی وکمکی نخواستن.
در مورد فرزندان بیشتر کاربرد دارد.
روشن بودن چراغ کنایه از زنده بودن ونور چراغش دیده شود کنایه از بدانم که زنده اند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۷:۰۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 119
إیلانی مالا احمد ألیینن توتماق
.کنایه از ضربه زدن به دشمن به دست دیگران.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۷:۱۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 120
إیگیت أمک إیتیرمز
کنایه از جوانمرد محبت را فراموش نمی کند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۷:۲۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 121
بیر إیگیت یؤخسول اولسا دیندیرلر گؤللر
.
کنایه از جوانمرد فقیر را مسخره کردن.
بایاتی:
عزیزیم گؤل أللر(دستها)
سؤنبؤل أللر گؤل أللر
بیر إیگیت یؤخسول اولسا
دیندیرللر گؤللر(مسخره کردن)
(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۱۰:۲۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 122
قمیش اؤلما
.کنایه از مزاحم نشو،اذیت نکن،
گویند در یکی از دهات قره ضیاالدین که نیزاردارد وحصیرزیادبوده و به مسجد را حصیر پهن می کردند، هرموقع سخنران ومداح سخن را طول می داد یک نی از حصیر می شکستند وبه او نشان می دادند یعنی قمیش اولما.سخن را قطع کن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۱۰:۲۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 124
هاممئنین إوی داغئلدی اما هئچ کسین منیم کیمی له له گی چؤله داغیلمادی
.کنایه ازکاروزندگی من بدتر از همه ویران شد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۱۰:۲۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 125
آغام اؤلدی تؤفاقئمیز داغیلدی
.کنایه از دودمانمان برباد شد.(ساجدی)
خجّه سلطان عمّه گئدیب تبریزه
آمما نه تبریز کی گلممیر بیزه
بالام دورون قویاخ گئداخ ائممیزه
آقا اولدی توفاقیمیز داغیلدی
قویون اولان یاد گئدوبن ساغیلدی(شهریار، حیدربابا بند48)
(۴۸)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۱۱:۰۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 126
کؤنی سویا ورمه
کنایه از مواظب بودن.کؤن:چرم.
این مثل پشتوانه داستانی دارد که کاملش را فراموش کرده ام.
استاد چرم دوزی به شاگردش مرتب می گفت چرم را آب نبرد که نهایتا می برد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۱۱:۱۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 127
أل مرد اولار گؤز نامرذ
.کنایه از اینکه انسان بادیدن حجم کار می ترسد که نمی تواند تمام کند ولی با شروع کار دست آن را تمام می کند.
در دروکردن گندم می گفتند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۳ ۱۱:۱۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 128
آرپادان بؤغدادان ألیم اؤزولدی، اؤمود قالدی سنه داری خرمنی
.کنایه از اینکه اصلیها که مفید نشد وازدست رفت امیدوار به فرعی وکوچک می مانم.یا
فرزندان بزرگ که رفتند امید ماند به فرزند کوچک.
داری:ارزن،که بعداز جمع شدن گندم وجو خرمن ارزن شروع می شد واز آن نانی بی کیفیت بنام جاد می پختند که خشکیت می آورد.(ساجدی )
گؤزلر آسیلی یوخ نه قارالتی نه ده بیر سس
باتمیش گولاغیم گؤرنه دؤشور مکده دی داری (شهریار)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۰۳ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 129
إیپین اؤجون إیتیریپ
.کنایه از وضع مالیش خراب شده.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۰۵ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 130
اؤج اؤجا دؤیوننمک
.کنایه ازبه سختی زندگی را گذراندن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۰۷ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 131
باشئ باشلارا قاتماق
.کنایه ازآدم بزرگ ومهم شدن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۱۰ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 132
یئدیگین چئخادمئیب
.کنایه از چاق بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۱۳ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 133
چاتماقاش آلاگؤز
کنایه از زیبا وخوشگل.
ابر به هم پیوسته وسرخ چشم.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۱۸ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 134
یؤرقانینجا قئچین اوزاد
.کنایه از در هزینه اندازه نگه داشتن.
(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۲۲ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 135
باشا بؤیک قؤیماق
.کنایه از گول زدن،فریب دادن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۲۵ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 136
قؤلتوغونا قارپیز ییلش میر
.کنایه از مغرور بودن.
یا قؤلتوغونا ورمگ
کنایه از دچار غرور کردن کسی.
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۲۸ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 137
أل اوسته أللر وار
کنایه از قدرت برتر بودن.
معادل دست بالای دست بودن.
ومعادل قرانی:یدالله فوق ایدیهم.
دست مجازا به معنی قدرت است.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۳۰ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 138
یاغلی ألین چک منیم باشیما.
کنایه از درخواست کمک.وآرزوی شانس کسی را داشتن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۴۲ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 139
تؤرپاخلارآلتینداقالاسان.
کنایه از بمیری.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۴۴ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 140
تؤرپاخ باشان اولسون.
کنایه از مردن،یا بدبخت شدن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۴۵ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 141
یئرلر بئزه یین اولسون.
کنایه از مردن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۴۸ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 142
چؤره ک آتدی اولسون سن پیادا.
کنایه از فقیر ماندن.
پول ونان سواره باشد توپیاده.یعنی سرعت پول از تو بیشتر باشد هرچه بدوی به آن نرسی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۵۰ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 143
له له گئده سن.
کنایه از عقیم وبی فرزند بمیری(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۵۱ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 144
سؤن سوز قالاسان.
کنایه از عقیم بمانی.
سؤن یعنی عقبه،فرزند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۵۲ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 145
أللرده قالاسان.
کنایه از اسیر ووابسته بمانی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۵۴ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 146
ألین دالان چاتمیر؟
کنایه از چرا فلان کار را نمی کنی مثلا چرا در را نبستی؟(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۵۷ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 147
إله بیر یکان بکی دیر.
کنایه از کاری نکردن.
ظاهرا بیکهای قدیم یکانات دست در کمر زیاد نگه می داشتند وچون بیک بودند کارنمی کردند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱۲:۵۸ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 148
أل أل باش اولماق.
کنایه از یربه یر شدن، مساوی شدن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱:۰۱ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 149
غازی غازی دانیشماق /یریمک.
کنایه از باژست ومغرورانه سخن گفتن وراه رفتن.
غازی یعنی نظامی که حالت مغرورانه دارد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱:۰۵ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 150
باجی باجین اؤلسون سؤزچؤخ وخت یوخ.
کنایه از همه حرفهایم را نتونستم بگویم.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۱:۰۷ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 151
نه إیستیسن باجیننان باجین اؤلور آجیننان.
کنایه از چیزی وپولی نیست.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۲:۴۵ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 152
دئدی ددن جان وئردی گ....ورسه دی اؤنان یاخچیدی.
کنایه سخت جان دادن.(س)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۲:۴۶ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 153
ده ده مین مئنتین چکمه میشم.
کنایه از منت هیچ کس را قبول نمی کنم.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۲:۴۹ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 154
دئدی نینیم اؤلور سن اؤسدو بولوتلی زمی قؤیموسان منه.
کنایه از مال واموالی به ارث نگذاشته ای به وراث.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۲:۵۱ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 155
فلان کس عزائیله باش أیمیر.
کنایه از نترسیدن از هیچ کس.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۲:۵۴ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 156
جهنم تپنجهی/جهنم مأموری.
کنایه از بدقیافه بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۲:۵۶ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 157
دیلی إیتیدی.
کنایه از نترس در زدن حرف خود.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۲:۵۹ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 158
دیلی إیسی یئردن چئخیر / یئرده.
کنایه از تکیه داشتن به جایی مهم.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۴ ۳:۱۰ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 159
گؤداز وئرمک.
کنایه از به سوی مرگ فرستادن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۲:۱۶ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 160
کؤرگین وئریب قارلی داغا.
کنایه از تکیه کردن به آدم بلند مرتبه ومهم.
قارلی داغ:کوه بلند ومرتفع.چون کوه مرتفع همیشه برف دارد مثلا البرز،سهند(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۲:۲۲ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 161
آمانیمی قئریب.
کنایه از فشار آوردن. زورگفتن،(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۲:۲۸ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 162
إیلانین زحله سی یارپئزدان گئدر اؤدا گلر یؤواسئنین قاباغیندا گؤورر.
کنایه از شخصی که از شخص دیگر متنفر است اوهم در مقابل چشمش مستقر می شود.
دوست محققم جناب دلدار بناب ادعا می کند یارپئز آن گیاه مشهورنیست بلکه حیوانی است بنام یارپیز که مار ازآن می ترسد،اما بنده قانع نشدم واز طرفی نمی دانم که مار از یارپیز(گیان،علف) گریزان است یا نه؟(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۲:۳۷ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 163
زحلم گئدمیش/زحلم سندن گئدیر.کنایه از بدم می اید.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۲:۴۳ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 164
قره گؤن گئچر اؤزی قره لیک گؤموره قالار.
کنایه از سپری شدن روزگار وشرمنده شدن کسانی که شانتاژ می کردند.
یعنی مثل ذغال سیاه کاری می کردند وسفیدی وبی گناهی را سیاه نشان می دادند(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۲:۵۲ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 165
یئری ینده یؤلون قؤل قاویرقاسین سیندیرر]
کنایه از بد راه رفتن. برخی طوری راه می روند وپاهیشان را به زمین می کبند (ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۲:۵۵ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 166
قره گؤنون عمری اؤلماز
کنایه از سپری شدن روزگار سحت.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱:۰۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 167
قادان آلوم/قادان جانیمه.
کنایه از زنده باشی،دردت به جان
.قادا بالا.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱:۰۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 168
قادا بالا اؤننان گئدی.
کنایه از درد ورنج وزحمت بااو رفت.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱:۰۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 169
قادا سی دؤش سون سنین جانیوا.
کنایه از او از توبهتر است خدا اورا حفظ کند ودردوبلایش را به تودهد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۸:۴۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 170
گؤزومین گیله سی./گؤزومین إیشیغی.
کنایه از بسیار عزیز بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۰۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 171
اؤره گدن اؤره گه یؤل وار.
کنایه از محبت دوطرفه،فهم مشترک.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۰۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 172
گئد اؤز قاپیزدا اؤینا.
کنایه از کودک بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۱۱ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 173
إیشین به توت گؤنشون/آروادین اوغری توتما.
کنایه از احتیاط لازم وعدم اتهام زدن به دیگران.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۱۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 174
آشپاز ایکی اولسا آش یا شؤر اولار یا دؤزسوز.
کنایه از خراب شدن کار در اثر ناهماهنگی،یا در اثر مدیریت دوگانه ومختلف.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۱۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 175
پئشیح پیشیحی نؤوداندا توتار.
کنایه از گیر انداختن طرف که راه فرار ندارد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۱۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 176
بالالی قارقا بال یئمز.
کنایه از اینکه انسان بهترین کالایش را به فرزند می دهد خودش استفاده نمی کند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۲۱ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 177
آلاه پاخئلا بال ورمز .
کنایه از خدا به بخیل مال وثروت نمی دهد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۲۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 178
بالئقی آت دریایه بالئقدا بولمسه خالئق بولجک.
کنایه از اجر نجات جان با خداست گرچه طرف محبت شمارا نفهمد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۳۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 179
گؤی نه گؤنه قالمیشام.
کنایه از اوضاع بد،بدبختی. بایاتی:
عزیزیم بؤدا منی
خنچل آل بؤدا منی( باخنجر بشکاف)
گؤی نه گؤنه قالمیشام
به ین میر بؤدا منی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۳۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 180
شالوارینین آستاری یؤخدی.
کنایه از بسیار فقیر بودن.
در مورد جوانان مجرد فقیر می گفتند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۳۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 181
بیر آیاغئم قبیرده بیر آیاغئم إشده.
کنایه از پیری نزدیک به موت.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۴۱ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 182
نه جاوان نه قوجا آمان چالپر الیندن .
کنایه از خطرناک بودن آدم میانسال.
چالپر :میان سال، احتمالا چهل پر باشد. یعنی کسی که چهل سال را کامل کرده.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۴۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 183
إششکدن دؤشموش اولدوم.
کنایه از خراب شدن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۴۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 184
إششکه مینمح بیر عایئب إششکدن ینمک مین عایئب.
کنایه ازبعضی کاری را انجام دادن بد است وترک آن بدتر.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۵۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 185
إیتین دئلین بولور.
کنایه از بسیار زرنگ بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۵۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 186
فلان شئین باشیندا قارقا قجیر دؤلنیر.
کنایه از توجه افراد لاشخور به چیزی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۵ ۱۱:۵۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 187
باشیمنان تؤپلار آشیب.
کنایه از سپری کردن مشکلات وموانع.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱۲:۰۲ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 188
کسیح باش سؤیله مز.
کنایه از کسی که قرار است کشته شود حرف نمی زند، یعنی کشته شدنت حتمی است.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱۲:۰۵ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 189
بیر إودن إیکی باش چئخسا بیرین گرک کسه سن.
کنایه از اگر زنی دومرد داشته باشد یکی باید کشته شود.یا بادومرد ارتباط داشته باشد یکی کشته می شود.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱۲:۱۰ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 190
اوغلان دئسه بوخارابادان چیخیب گدسییدیم:
قئز دئسه آلاه منی اولدورسون: هردویعنی می خوام ازدواج کنم.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱۲:۱۷ قبل‌ازظهر]
ضرب المثل ترکی 191
بؤلورم هانسی گوشون یومورتاسی سن.
کنایه از می شناسم ازکدام نژاد زرنگ هستی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱:۳۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 192
انگی إیتیدی
کنایه از خوب وسریع خوردن.اشتهای خوب داشتن.
فک به چاقو یا هر وسیله تیز تشبیه شده.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱:۴۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 193
هاینان گلن هویونان گئدر/ یئل گتیرنی یئل آپارار.
کنایه از مالی که بدون زحمت به دست بیاد نمی ماند.
معادل فارسی:با دآورده را باد می برد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱:۵۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 194
شئرین قوجاسینا تؤلکی گؤلر.
کنایه از مسخره شده انسان دلیر پیر توسط آدم روباه صفت.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱:۵۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 195
یاغیشدان قوتولدوق دؤلیا دؤشدوق.
کنایه از گرفتارشدن به مشکل بزرگتر
دؤلی:تگرگ.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۲:۰۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 196
باغدا أریح واریدی سالام ملیح واریدی،
باغدان أریح کسیلدی سالام ملیح کسیلدی.
کنایه از زمانی که منفعت داشتم دوسنان ارتباط داشتند حالا که ندارم قطع ارتباط کرده اند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۲:۰۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 197
قئشین قره قئیدی گلدی.
کنایه از آمدن بدبختی وسختی زمستان.قره قیید:برگشت سیاهی وبدبختی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۴:۲۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 198
سؤز کی آغیزدان چئخدی لعل دی
،یئره دوشدی/یا اؤستون نن گئشدی هئشدی.
کنایه از سرعت العمل در فرمانبری(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۴:۲۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 199
دؤزسوز سؤز/دوزسوز إیش.
کنایه از سخن وعمل بی تأثیر،(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۴:۳۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 200
فلانی باهالیق ملا کسی دیر.
کنایه از گران فروش بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۴:۳۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 201
قیش چئخار اؤزی قره لیق گؤموره قالار.
کنایه از سپری شدن سختی،وماندن شرمندگی به شمامت کننده وسیاهنمایی کننده. یعنی کسی که انسان را در گرفتاریش بدگویی می کند(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۴:۵۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 202
اؤره گی قؤش اوره گیدی.
کنایه از ترسوبودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱۰:۲۱ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 203
قؤشا قریه سیز.
کنایه ار هردو تا پیری زنده باشید.جوانمرگ نشوید.
دعا به عروس وداماد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱۰:۲۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 204
قؤجالمیسان.
کنایه از جوانمرگ شوی.نفرین است.
زم شبیه به مدح است.طرف فکر می کند دعامی کند ولی نفرین است.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱۰:۲۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 205
ألیمه داغ قویدوم.
کنایه از ترک یک کار،ترک محبت.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۶ ۱۰:۲۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 206
ألیمین دؤزی یؤخدی.
کنایه از محبت مرا نمی دانند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۱۲:۰۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 207
دؤز یولی گئدنمیر شؤخومدا شیللاق آتیر.
یؤققوشادا گئدممیر یئنیشه ده شئللاق آتیر.
کنایه از در کار آسان عاجز است ولی در کار سخت هیجانی میشه.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۱۲:۳۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 208
مالینی وؤردی داشا چئخدی باشا.
کنایه از خرج کردن وتمام کردن اموال.
آمما اونون شماتتی آللاها خوش گلمیوبن
گئتدی منیم حیاتیمی ووردی داشا چیخدی باشا(شهریار)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۱۲:۴۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 209
اؤغول اؤغول اؤلسا نینیر دده مالی
اؤغول اؤلماسا گئنه نینیر دده مالینی.
کنایه ازبرای فرزند خوب وفرزند بد ارث پدری لازم نیست.
چون فرزند خوب خودش ثروت را به دست می آورد پس نیازی به ارث ندارد.
وفرزند بد هم ارث پدر را در اندک مدتی خرج می کند پس نمی ماند وبه دردش نمی خورد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۱۲:۵۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 210
یئرکی برک اؤلدی اؤکوز اؤکوز دن اینجی یر.
کنایه از در کار مشکل دوهمکار از همدیگر عصبانی می شوند وگناه را در عدم همکاری از همدیگر می دانند.(ساجدی)
مثل دی : « یئر کی برک اولور ، اؤکوز اؤکوزدن اینجییور »
هی دارتیلیر ایپین قیرا ، یولداشیلا بیر ساواشا(شهریار)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۲:۲۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 211
دئسن دینمه دیمه نم دئسن آنلاما آنلییرام.
کنایه از اگر بخواهی سکوت می کنم ولی می فهمم وجواب دارم
حرف مزن!چشم قطع نمودم سخن نطق نکن!چشم ببستم دهن
هیچ نفهم!این سخن عنوان نکن خواهش نا فهمی انسان مکن
(سید اشرف الدین حسینی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۲:۴۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 212
کؤره کن قئین آتانین تؤسسؤسون گؤدر.
کنایه از داماد فقط برای خوردن غذا در خانه پدرزن حضور می یابد.
منتظر دود اجاق پدرزن می ماند تاسر بزند زمانی که اجاق روشن نیست به خانه پدرزن نمی آید.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۲:۵۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 213
ألک غلبیر دؤلندیرمک.
کنایه از کار نکردن،بیهوده وقت گذراندن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۲:۵۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 214
اصفهان اؤزاخ کردیسی یؤخون.
کنایه ازدرخواست اقدام.
داستان:کسی ادعا کرد در اصفهان ازروی چند کردو می پریده، شخص دومی گفت بسم الله،اصفهان دوره،کردو که نزدیکه بپر.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۳:۰۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 215
اصفهاننان گلن قئخ گون آنقئرار.
کنایه از فرد تازه کار وبی تجربه مدتی ادعا می کند چاخان می زند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۷ ۳:۰۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 216
اصفهان نصف جاهان اگر کی تبریز اؤلماسا.
کنایه از بزرگ بودن تبریز از اصفهان.
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۳:۵۱ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 217
داغئلدی تشکیلات پؤزولدی بؤساط
آی دده سن اؤلن ساحات
کنایه از نابودی وپریشانی دودمان بعداز مرگ پدر.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۶:۴۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 218
هرکس إششک اولسا من اونون پالانی یام
کنایه از سواری کشیدن از نادان.
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۶:۴۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 219
پالانی أییریدی.
کنایه از متقلب،حیله گر.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۶:۵۱ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 220
قؤلاغی تؤک لی.
کنایه از جاهل.عقب مانده.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۰۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 221
جاوانیق سؤلطانلیق
کنایه از کامرانی در جوانی.(ساجدی)
اگرگامی زدم در کامرانی
جوان بودم چنین باشد جوانی.(خمسه، نظامی،320)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۰۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 222
فلانی یاریماز اؤنون ألینه سؤ تؤگه.
کنایه از برتری شخصی به دیگر کس.
بدین تری که دارد طبع مهتاب
نیارد ریختن بردست من آب.(خمسه نظامی، 322)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۱۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 223
آغزی سؤلاندی.
کنایه از به طمع افتادن.(ساجدی)
گلت چون باشکر هم خواب گردد
طبرزد را دهان پر آب گردد.(خمسه نظامی 322)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۱۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 224
دؤزی یئیب دؤزلاخی خاراب لاماق
کنایه از نمک نشناسی.
معادل فارسی:نمک خوردن ونمکدان شکستن.
گل افشاندن غبار انگیختن چند؟
نمک خوردن نمکدان ریختن جند؟(خمسه نظامی 334)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۱۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 225
واخسیز خؤروز کیمین بانناما.
کنایه از بی موقع حرف زدن.(ساجدی)
نبینی مرغ چون بی وقت خواند
بجای پر فشانی سر فشاند.(خمسه نظامی، 334)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۲۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 226
ألده بئش بارماق بیر اولماز.
کنایه از افراد مثل هم نیستند.متفاوتند.(ساجدی)
نه هرتیغی بود بازخم هم پشت
نه یکسان روید ازدستی ده انگشت.(خمسه نظامی 337)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۲۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 227
قسمتدن آرتیق یئیم مسن.
کنایه از روزی تقسیم شده.
به زور وزرق کسب اندوزی خویش
نشاید خورد لیش از روزی خویش.(خمسه نظامی 339)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۳۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 228
إینه نی اؤزن باتیر چؤوالدیزی اؤزگییه
کنایه از صدمه نزدن به دیگران. صدمه کوچکی به خودت بزن خوشت آمد صدمه بزرگی به دیگری بزن.
اینه:سوزن،استعاره از صدمه کوچک،کاروسخن درد آور.
چوالدوز:سوزن بزرگ لحاف دوزی:استعاره از صدمه وکار وسخن درد آور بزرگ(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۳۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 229
سؤ بیر یئرده قالسا إییرر.
کنایه از تغییر وجابجایی افراد در پست ومقام.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۴۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 230
فلانی عاری یئیب ناموسی باغلییب بئلینه.
کنایه ازبی ناموس بودن.عار وناموس سرش نمیشه.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۴۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 231
رنگ وروفی قاچیب/رنگی سارالیب.
کنایه از مریض بودن.
رنگ ورو رفتن وزردی نشانه نقاهت است.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۵۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 232
بؤز بؤز باخماق./أیری أیری باخماق
کنایه از غضب،خشمگین نگریستن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۵۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 232
قئزاررماق،بؤزارماق.
کنایه از شرمندگی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۵۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 233
رنگ آلدی رنگ وئردی.
کنایه از شرمنده شدن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۷:۵۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 234
اؤزونده رنگ قالمادی.
کنایه از ترسیدن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۸:۰۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 235
دیلی اؤزون.
کنایه از فضول بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۸:۰۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 236
منه قارانیق دی.
کنایه از ندانستن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۸:۰۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 237
ألی یالین.
کنایه از بدون اسلحه.بدون وسیله.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۸:۰۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 238
ارا یئر اوغلی/آرایئرچی.
کنایه از بی سرپرست،بی سروپا،لاابالی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۸:۱۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 239
کؤرتوتدوقون بؤراقماز.
کنایه از محکم کاری.رها نکردن.(ساجدی)
گوز یاشینا باخان اولسا ، قان آخماز
انسان اولان خنجر بئلینه تاخماز
آمما حئییف کور توتدوغون بوراخماز
بهشتیمیز جهنم اولماقدادیر!
ذی حجه میز محرم اولماقدادیر!(شهریار)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۸:۴۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 240
کئچل باخار گؤزگؤگییه آدین قؤیاراؤزگییه.
کنایه از عیب خودرا به دیگری نسبت دادن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۸:۵۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 241
قازان قازانا دئیر گؤتون قره دی.
کنایه از باوجود داشتن عیب، عیب دیگری را گفتن.فاش کردن.
معادل :دیگ به دیگ میگه روت سیاهه.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۸:۵۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 242
اؤزی قره گئدیم.
کنایه ازمجازات شدن،/ گناهکار مردن.(ساجدی)
#قدیم چهره مجرم را سیاه می مالیدند پس روسیاهی نشانه گناهکاری ومجرم بودن است.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۸:۵۷ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 243
اوزی قره اولاسان .
کنایه از مجازات شدن.مجرم شناخته شدن. متضاد اوزی آغ اولاسان.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۰۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 244
اؤزی آغ اولاسان.
کنایه از سربلند.وتبرئه شدن متضاد اوزی قره اولاسان..(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۰۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 245
گؤزی تؤخدی.
کنایه از قانع بودن، طمعکار نبودن.متضاد گؤزی آج.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۰۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 246
گؤزی آج.
کنایه از طمعکاربودن.متضاد گؤزی توخ.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۰۶ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 247
ألی آغیر،
کنایه از
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۰۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 248
ألی اؤزون.
کنایه از دزد بودن،بدون اجازه چیزی بر داشتن. مثال:ألی اوزوننوق إله مه(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۱۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 249
ألی قؤلتوق اوتوماق.
کنایه از غمگین نشستن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۲۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 250
قؤلاغی توکلی/قؤلاغی اوزون.
کنایه از احمق بودن.
گوش الاغ دراز وپرمواست وچون الاغ نماد احمقی است لذا انسان احمق را به الاغ تشبیه کرده اند و اسنعاره از الاغ.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۲۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 251
ساری قؤلاق.
کنایه از نادان واحمق. تشبیه به حیوان شده.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۲۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 252
بؤرنی یئلنمک.
کنایه از عصبانی وناراحت شدن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۲۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 253
بؤرنینین قاناتلارین آچیب یومماق.
کنایه از ناراحت شدن از چیزی.
بینی به پرنده ای تشبیه شده که بال دارد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۲۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 254
یتیم گؤزیدان قؤچ اولماز.
کنایه از آدم بی سروپا مرد مهم وبدرد خور نمیشه.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۹:۳۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 255
سؤریدن دالی قالان قویونی قؤود یئیر.
کنایه از هرکه از جمع عقب بماند گرفتار می شود.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۱۰:۱۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 256
قاش آلان یئرده گؤزون چئخادمیش.
کنایه از به جای اصلاح جای کوچک جای مهمی را خراب کردن.(ساجدی)
اؤوره ش، قاش آلان حلمه، گؤزو قاشدان آییرمیش
جلاد قمه سیله بدنی باشدان آییرمیش
جاندان جیگری قارداشی،قارداشدان آییرمیش.(کلیات ترکی شهریار، 66)
1-حلیمه نام زنی در تبریز بوده که آرایشگر ومعروف بوده وبدنام.در اینجا استعاره ار روسها است که با شعار کمک به آذربایجان آمدند ولی قتل وغارت کردند، چشم ما در آوردند.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۸ ۱۰:۳۴ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 257
أمجکین تندیره یاپپاق.
کنایه از دلسوزی زیاد.
قارداش! گؤزوم آختارمادا قوی بیرسنی تاپسین
عشقیم، طلیسیم داغلاری فرهاد کیمی چاپسین
دشمن واریسه امجگینی، تندیره یاپسین
حسرت قالالی بیز سیزه، بیر قرن یاریم دیر
آغلار گؤزومون شاهدی، شعریم، سه تاریم دیر.(شهریار)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۹ ۱۲:۵۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 258
ضررین یاریسینان قئیدسن قازاشدی
کنایه از وسط ضرربرگشتن سودمنداست. (ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۹ ۱:۰۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 2559
تؤن به تؤن.
معادل گؤربه گؤر.ن. ک:گوربه گور(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۹ ۱:۲۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 260
بؤینو سینمیش.
کنایه از آرزوی شکست برای کسی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۹ ۱:۲۸ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 261
إله بیر آجی قلمه دیر.
کنایه از دراز قد نامتعادل. کج.
اجی قلمه کج ومعوج است لذا انسان دراز کج ومعوج به این درخت تشبیه شده.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۹ ۱:۲۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 262
باشی عرشه دیسه دیبی قئلجادی.
کنایه از آدم بد ذات اگر به مقامات بلند هم برسد باز بدذات است. درریشه ضعیف است.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۹ ۲:۴۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 263
تؤکی قاتیخدان چکماق
کنایه از نهایت دقت.
معادل مو را ازماست کشیدن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۹ ۹:۳۹ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 264
یاز بؤزا قوی گؤنه.
کنایه از نمی خواهم یا نمی دهم.
در مورد حساب وامور مالی کاربرد دارد.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۹ ۹:۵۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 265
اؤنان باش باشا وئرمه/اؤنا باش قوشما.
کنایه از عدم بحث ودرگیری باکسی.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۱۹ ۹:۵۲ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 266
باشین قاشینیر/ باشین آغرییر.
کنایه از دنبال دردسر بودن.(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۲۰ ۴:۰۵ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 267
شیللاق آتماق.
کنایه از نافرمانی.
و. نؤخدا قیرماق.
کنایه از عدم کنترل.(ساجدی)
شیطانین شیللاقا قالخان قاطیری نؤخدا قیراندا.(شهریار)
شهریار دراین بیت به حوادث سال 1320 اشاره دارد که اسرائیلیها به ایران سرازیر شده بودند وشرکتها تاسیس کرده بودند.
قاطیر:استعاره از اسراییل
شیطان:استعاره از امریکا.
(ساجدی)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۲۰ ۵:۰۳ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 268
نؤخدا قیرماق.
کنایه از عدم کنترل.(ساجدی)
اوسفیل داردا قالان،تولکو قووان شئر باغیراندا
شیطانین شیللاقا قالخان قاطیری نؤخدا قیراندا.(شهریار،سهندیه))
شهریار دراین بیت به حوادث سال 1320 اشاره دارد که اسرائیلیها به ایران سرازیر شده بودند وشرکتها تاسیس کرده بودند.
قاطیر:استعاره از اسراییل
شیطان:استعاره از امریکا.
(ساجدی)
ضرب المثل ترکی 269
یئر گؤی قان آغیلیر.
کنایه از عزاداری شدید، ازته دل،گریستن زیاد تاچشم سرخ گردد.
زمین وآسمان به انسان تشبیه شده.(ساجدی)
حسینه یرلر آغلار گویلر اغلار
بتول و مرتضی پیغمبر آغلار
1-(دلریش اردبیلی)
2-(خازن،عبدالحسین تبریزی)
3-(تضمین توسط شهریار)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۲۰ ۸:۳۰ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 270
آغزی قیفللاندی دیلی باغلاندی.
کنایه از خفقان و عدم اجازه یاتوان حرف زدن.(ساجدی)
إلیمیزه نه گون آغلامیشیق بیز
باغین شاختا ووروب بوستانی یانیب
إئل بیزه نینه سین نه گون آغلاسین؟
آغزی قیفللانیب دیلی باغلانیب.(ب.ق.سهند)
سید جواد ساجدی, [۲۰۲۰/۸/۲۰ ۸:۳۱ بعدازظهر]
ضرب المثل ترکی 271
منه نه گون آغلییب.
کنایه از چه کار خیری انجام داده.(ساجدی)
إلیمیزه نه گون آغلامیشیق بیز
باغین شاختا ووروب بوستانی یانیب
إئل بیزه نینه سین نه گون آغلاسین؟
آغزی قیفللانیب دیلی باغلانیب.(ب.ق.سهند)